Vermiste Cassandra van Schaijk centraal in Almere-boek Niña Weijers

In de serie Almere Verhalen is Niña Weijers de vierde schrijver die als writer in residence een half jaar in de stad woonde. Al snel wist ze dat het boek over Cassandra van Schaijk zou moeten gaan. Wat ze niet wist is hoe het Almeerse meisje, dat in 2007 dood werd aangetroffen in de Noorderplassen, zich zo ingrijpend in haar eigen leven manifesteerde. Het schrijfproces werd daardoor heftig en emotioneel.

Door Marcel Beijer

“Toen ik voor Almere Verhalen werd gevraagd, kwam dat eigenlijk goed uit”, zegt Weijers in haar Amsterdamse appartement. “Ik had op dat moment even geen woning en dacht een tijdje in Berlijn te gaan wonen. Toen kon ik een half jaar in Almere terecht. Dat was wel even wat anders.”
Weijers nam haar intrek in een appartement met uitzicht over het Weerwater toen haar leven ineens op zijn kop kwam te staan: ze werd zwanger en de wereld ging op slot vanwege Corona. “Ik belandde in een onwerkelijk soort tijdsvacuüm. De eerste maanden van mijn zwangerschap zat ik kotsmisselijk en moe in dat appartement. Later, met de lockdowns en avondklok, bleven vrienden die me bezochten vaak logeren. Ik kijk daar achteraf ook met weemoed op terug. Een bijzondere tijd.”

Cassandra

Ondertussen beet de schrijfster zich vast in het verhaal rond de dood van Cassandra van Schaijk, wier verdwijning Almere dagenlang in de greep hield en nog steeds de gemoederen bezig houdt: de zaak is nooit afgesloten. De gesprekken met rechercheurs, familie, vrienden leidden niet alleen tot bergen informatie maar ook tot heftige gesprekken. “Het werd een enorme puzzel”, zegt Weijers. “Veel groter dan ik had verwacht en ook erg persoonlijk. Cassandra is van dezelfde generatie als ik, ze had nu ook een moeder kunnen zijn. In het boek leg ik ook parallellen met hoe ik zelf leefde in 2007. Ik proefde de emotie en verdriet bij nabestaanden die ik sprak, de frustratie bij rechercheur Folkert. Want er zijn zo weinig aanknopingspunten voor de politie, elk spoor loopt snel dood.”

Theorieën

Die openstaande vragen voeden ook verschillende theorieën rond de dood van het meisje. “Iedereen denkt wel een eigen theorie erop los te kunnen laten. Heel menselijk, uiteraard. Ze interpreteren wat ze zien. Cassandra werd gezien als een meisje met twee gezichten: enerzijds de voorkomende caissière, dochter, zusje. Anderzijds ging ze naar party’s, gebruikte ze drugs en had ze vrienden in rechts-extremistische kringen. Als schrijver zijn die verhalen natuurlijk interessant, maar ze kwamen tegelijkertijd ook keihard binnen. Cassandra zit, net als de stad Almere, al drie jaar in mijn hoofd. Dat heeft mij ook wel veranderd, het was leerzaam als mens. Ik heb daarom ook enorm geworsteld met het schrijven van het boek: in hoeverre kon ik als schrijver aan de haal met andermans verhaal en verdriet? Iedereen die ik sprak was emotioneel verbonden met Cassandra. Ik voelde dat als een grote verantwoordelijkheid. Tegelijkertijd was dat ook de reden dat het schrijfproces langer duurde dan verwacht.”

True crime

Niña Weijers wil haar boek geen roman noemen, maar op de vraag of Cassandra een journalistiek boek is geworden, begint ze hard te lachen. “Natuurlijk heb ik gewerkt met feiten en nooit een moment overwogen om er fictie aan toe te voegen. Maar ik heb in het boek ook literaire technieken gebruikt en bijvoorbeeld vergelijkingen getrokken met de Cassandra uit de Griekse mythologie. Het is een true crime, reportage, essay. Zeg het maar. Ik kan ook nog niet zeggen op welke plaats dit boek staat in mijn oeuvre. Als schrijver ben ik daar, voordat het verschenen is, toch altijd onzeker over. De tijd zal het leren.”

Almere Verhalen

In de serie Almere Verhalen vraagt de gemeente een schrijver om een half jaar in de stad te wonen en in die tijd een boek te schrijven dat betrekking heeft Almere. Stephan Sanders (iets meer dan een seizoen), Renate Dorrestein (Weerwater), Redmond O’Hanlon (De groene stad) gingen Niña Weijers voor. Weijers hoopt dat ‘Cassandra’ niet de laatste in die serie zal zijn. “Dan zou ik me echt heel schuldig voelen. Het schrijfproces duurde langer dan ik had voorzien: door corona, door mijn zwangerschap, door de hoeveelheid informatie die ik kreeg. Schrijven is een grillig proces. Als writer in residence heb je ook even tijd nodig om de stad te doorvoelen. Tegelijkertijd maakt dat Almere Verhalen zo’n leuk en uniek project dat al een paar mooie boeken heeft opgeleverd.”

Vrijdag 13 oktober werd het boek gepresenteerd.